Annwyl gyfaill,
Galwad am wybodaeth – cynigion ynghylch Cyllideb Ddrafft Llywodraeth Cymru ar gyfer 2023-24
Mae Pwyllgorau Senedd Cymru yn ceisio gwybodaeth i lywio eu gwaith craffu ar gynigion Cyllideb Ddrafft Llywodraeth Cymru ar gyfer 2023-24. Mae gennym ddiddordeb mewn ymchwilio i’r disgwyliadau o ran Cyllideb 2023-24, gan gynnwys parodrwydd ariannol ar gyfer y flwyddyn ariannol ac effaith Cyllideb 2022-23.
Mae Llywodraeth Cymru fel arfer yn cyhoeddi ei Chyllideb Ddrafft ym mis Hydref. Fodd bynnag, hon fydd y bedwaredd flwyddyn yn olynol lle y gohiriwyd ei chyhoeddi, tan ar ôl digwyddiad cyllidol hydref Llywodraeth y DU.
Mae’r Pwyllgor Cyllid yn edrych ar Gyllideb Llywodraeth Cymru o safbwynt strategol a chyffredinol. Rydym hefyd yn cydweithio â phwyllgorau eraill y Senedd i sicrhau y caiff cynigion ar gyfer adrannau neu bortffolios cabinet penodol eu hystyried yn fanwl. Bydd y pwyllgorau yn cynnal eu sesiynau eu hunain i ganolbwyntio ar dystiolaeth er mwyn edrych yn fanwl ar yr agweddau ar y Gyllideb sydd o fewn eu cylchoedd gwaith hwy. Gellir cael manylion pellach am Bwyllgorau’r Senedd a phroses y gyllideb yn Atodiad 1.
Yn y papur hwn, nodir cwestiynau penodol yn Atodiad 2. Gallwch ateb unrhyw un neu bob un o’r cwestiynau, neu gallwch roi gwybod i ni beth yw eich barn yn gyffredinol ar y Gyllideb Ddrafft.
Mae’r Pwyllgor Cyllid wedi cynnal nifer o weithgareddau ymgysylltu, gan geisio barn unigolion a sefydliadau ar feysydd y dylid eu blaenoriaethu yng Nghyllideb Ddrafft Llywodraeth Cymru. Mae’r safbwyntiau hyn wedi’u hadlewyrchu yn adroddiad ymgysylltu'r Pwyllgora helpodd i lywio dadl yn y Cyfarfod Llawn dan arweiniad y Pwyllgor ar flaenoriaethau gwariant Llywodraeth Cymru, a gynhaliwyd ar 13 Gorffennaf 2022.
Datgelu gwybodaeth
Cyn cyflwyno gwybodaeth i'r Pwyllgor, gwnewch yn siŵr eich bod wedi ystyried y polisi'r Senedd ar ddatgelu gwybodaeth. Fel arall, gellir gofyn am gopi caled o'r polisi hwn trwy gysylltu â'r Clerc, Owain Roberts (0300 200 6388 seneddcyllid@senedd.cymru).
Rhoi gwybodaeth i'r Pwyllgor
Gwahoddir pawb sydd â diddordeb i gyflwyno tystiolaeth ysgrifenedig i Glerc y Pwyllgor Cyllid, erbyn dydd Gwener 18 Tachwedd 2022. Os hoffech gyfrannu ond eich bod yn pryderu na fyddwch yn gallu cyflwyno eich tystiolaeth erbyn y dyddiad cau, cysylltwch â Chlerc y Pwyllgor ar 0300 200 6388.
Mae gan y Senedd ddwy iaith swyddogol, sef Cymraeg a Saesneg. Yn unol â Chynllun Ieithoedd Swyddogol y Senedd, mae'r Pwyllgor yn gofyn i ddogfennau neu ymatebion ysgrifenedig i ymgynghoriadau y bwriedir eu cyhoeddi neu eu defnyddio yn nhrafodion y Senedd gael eu cyflwyno yn ddwyieithog. Pan na chaiff dogfennau neu ymatebion ysgrifenedig eu cyflwyno yn ddwyieithog, byddwn yn cyhoeddi yn yr iaith a gyflwynwyd, gan ddweud eu bod wedi dod i law yn yr iaith honno’n unig.
Rydym yn disgwyl i sefydliadau eraill weithredu eu safonau neu eu cynlluniau eu hunain a chydymffurfio â’u rhwymedigaethau statudol.
Mae canllawiau ar gyflwyno tystiolaeth ysgrifenedig i ymgynghoriadau’r Pwyllgor ar gael ar wefan y Senedd.
Yn gywir,
Peredur Owen
Griffiths AS
Cadeirydd y Pwyllgor Cyllid
Croesewir gohebiaeth yn Gymraeg neu Saesneg.
We welcome correspondence in Welsh or English.
Atodiad 1 – Gwybodaeth gefndir
Pwy ydyn ni?
Pwyllgor trawsbleidiol yn Senedd Cymru yw’r Pwyllgor Cyllid sy’n cynnwys Aelodau o blith y tair plaid wleidyddol a gynrychiolir yn y Senedd.
Nid yw’r Pwyllgor yn rhan o Lywodraeth Cymru. Yn hytrach, mae'r Pwyllgor yn gyfrifol am adrodd ar gynigion a roddwyd gerbron Senedd Cymru gan Weinidogion Cymru sy'n ymwneud â defnyddio adnoddau.
Pa Bwyllgorau eraill sy’n craffu ar y Gyllideb?
Dyma’r Pwyllgorau eraill sy’n cynnal gwaith craffu ar y Gyllideb:
- Y Pwyllgor Plant, Pobl Ifanc ac Addysg
- Y Pwyllgor Newid Hinsawdd, yr Amgylchedd a Seilwaith
- Y Pwyllgor Diwylliant, Cyfathrebu, y Gymraeg, Chwaraeon a Chysylltiadau Rhyngwladol
- Pwyllgor yr Economi, Masnach a Materion Gwledig
- Y Pwyllgor Cydraddoldeb a Chyfiawnder Cymdeithasol
- Y Pwyllgor Iechyd a Gofal Cymdeithasol
- Y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a’r Cyfansoddiad
- Y Pwyllgor Llywodraeth Leol a Thai
Beth yw Cyllideb Ddrafft Llywodraeth Cymru?
Rhaid i gynigion y Gyllideb Ddrafft gynnwys manylion ynghylch faint o adnoddau y mae Llywodraeth Cymru yn cynnig eu defnyddio yn ystod y flwyddyn ariannol ddilynol a ffigurau dangosol ar gyfer y ddwy flwyddyn ariannol ar ôl hynny. Yn fwy penodol, dylai amlinellu gwybodaeth ynghylch:
· y defnydd o adnoddau ac arian parod i'w dynnu o Gronfa Gyfunol Cymru gan Lywodraeth Cymru, Comisiwn y Senedd, Archwilio Cymru ac Ombwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus Cymru.
· sut y bydd cynigion gwariant yn cael eu hariannu, gan gynnwys cynlluniau trethiant a benthyca.
· Incwm sydd i'w gadw gan y sefydliadau hynny (yn hytrach na chael ei ildio i Gronfa Gyfunol Cymru).
Bydd Llywodraeth Cymru yn darparu dogfen naratif sy'n nodi dyraniadau o fewn adrannau, sut mae cynigion yn cyd-fynd â blaenoriaethau a'r canlyniadau a ddymunir. Bydd Llywodraeth Cymru hefyd yn darparu rhagolygon o drethi, benthyca a dyled.
Pam nad ydym yn cyhoeddi’r ymgynghoriad hwn ar ôl i gynigion Cyllideb Ddrafft Llywodraeth Cymru gael eu cyhoeddi?
Ni fydd ymateb i’r ymgynghoriad hwn yn eithrio rhanddeiliaid rhag hefyd ddarparu gwybodaeth, tystiolaeth, pryderon ac awgrymiadau ynghylch meysydd craffu posibl i bwyllgorau Senedd Cymru ar ôl i Lywodraeth Cymru gyhoeddi cynigion amlinellol a manwl ynghylch y Gyllideb Ddrafft.
Fodd bynnag, mae’r amser sydd ar gael i randdeiliaid awgrymu meysydd pryder i’r pwyllgorau yn brin iawn ar ôl i fanylion y Gyllideb Ddrafft gael eu cyhoeddi. Wrth gynnal yr ymgynghoriad yn awr, gobeithiwn y bydd gan randdeiliaid ragor o amser i ystyried effaith bosibl y Gyllideb.
Cwestiynau’r ymgynghoriad
1. Beth, yn eich barn chi, fu effaith Cyllideb 2022-23 Llywodraeth Cymru, gan gynnwys cyllid sy’n gysylltiedig ag adfer o’r pandemig? A yw polisïau cymorth busnes Llywodraeth Cymru wedi bod yn effeithiol wrth i’r rhagolygon economaidd ar gyfer 2023-24 barhau i waethygu?
2. Sut y dylai/gallai Llywodraeth Cymru gefnogi’r economi a busnes yn dilyn y pandemig, Brexit a chwyddiant a phwysau economaidd eraill?
- Pa mor barod yn ariannol yw’ch sefydliad ar gyfer blwyddyn ariannol 2023-24, sut mae chwyddiant yn effeithio ar eich gallu i gyflawni amcanion a gynlluniwyd, a pha mor gadarn yw’ch gallu i gynllunio ar gyfer y blynyddoedd sydd i ddod?
3. Gyda chwyddiant a materion costau byw yn parhau i gynyddu, pa gamau y dylai Llywodraeth Cymru eu cymryd i helpu aelwydydd i ymdopi â’r argyfwng diweddaraf hwn?
- Sut y dylai’r Gyllideb fynd i’r afael ag anghenion pobl sy’n byw mewn cymunedau trefol, ôl-ddiwydiannol a gwledig ac wrth gefnogi economïau o fewn y cymunedau hynny?
4. A yw cynlluniau Llywodraeth Cymru i adeiladu economi wyrddach yn glir ac yn ddigon uchelgeisiol? A ydych chi’n meddwl bod digon o fuddsoddiad yn cael ei dargedu at fynd i’r afael â’r argyfwng newid hinsawdd a natur? A oes unrhyw fylchau sgiliau posibl y mae angen mynd i’r afael â nhw er mwyn cyflawni’r cynlluniau hyn?
6. A yw Llywodraeth Cymru yn defnyddio’r mecanweithiau ariannol sydd ar gael iddi o ran benthyca a threthiant?
7. Hoffai’r Pwyllgor ganolbwyntio ar nifer o feysydd penodol eraill wrth graffu ar y Gyllideb. A oes gennych unrhyw sylwadau penodol ar unrhyw un o’r meysydd a nodir isod?
- Polisïau Llywodraeth Cymru i leihau tlodi ac anghydraddoldeb rhwng y rhywiau. A oes digon o gymorth yn cael ei roi i’r bobl hynny sy’n byw mewn tlodi incwm cymharol?
- Sut/p’un a yw’r dull gweithredu o ran gwariant ataliol yn cael ei gynrychioli wrth ddyrannu adnoddau (Gwariant ataliol = gwariant sy’n canolbwyntio ar atal problemau a lliniaru'r galw am wasanaethau yn y dyfodol, drwy ymyrryd yn gynnar).
- Sut y dylid blaenoriaethu adnoddau i fynd i’r afael â rhestrau aros y GIG ar gyfer triniaethau GIG wedi’u cynllunio a thriniaethau nad ydynt yn rhai brys. A ydych yn meddwl bod gan Lywodraeth Cymru gynllun cadarn i fynd i’r afael â’r mater hwn?
- Cynaliadwyedd y GIG, gofal cymdeithasol, addysg bellach ac uwch, llywodraeth leol a gwasanaethau cyhoeddus eraill yn fwy cyffredinol. A yw Llywodraeth Cymru yn darparu cymorth digonol i’r sector cyhoeddus i’w alluogi i fod yn arloesol ac yn flaengar drwy bethau fel cynllunio’r gweithlu.
- A fu buddsoddiad digonol gan Lywodraeth Cymru yn seilwaith sylfaenol y sector cyhoeddus.
- Cymorth i blant a phobl ifanc y mae’r pandemig wedi effeithio ar eu haddysg, datblygiad, iechyd meddwl a llesiant. A oes digon o fuddsoddiad seilwaith wedi’i dargedu at bobl ifanc?
- P’un a yw’n glir sut mae tystiolaeth a data yn llywio gwaith Llywodraeth Cymru o ran pennu blaenoriaethau a dyrannu’r gyllideb.
- A yw cymorth i sefydliadau’r trydydd sector, sy’n wynebu galw cynyddol am wasanaethau o ganlyniad i’r argyfwng costau byw a’r pandemig, yn ddigonol?
- Beth yw’r cyfleoedd allweddol i fuddsoddiad y Llywodraeth gefnogi ‘ailgodi’n gryfach’ (h.y. cefnogi economi a gwasanaethau cyhoeddus sy’n cyflawni'n well yn erbyn y nodau llesiant yn Neddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol)?